Ä°ÅŸte Corona tedbiri
CUMHURBAÅžKANI AÇIKLADI
ErdoÄŸan konuÅŸmasında, "Mecburiyeti olmayan hiçbir vatandaşımız, tehdit ortadan kalkana kadar, evinden çıkmamalı, kimseyle temas etmemelidir" dedi. ErdoÄŸan ayrıca 76 yaÅŸ üstü emekli vatandaÅŸların eÄŸer isterlerse emekli maaÅŸlarını evlerinden alabileceklerini söyledi. Ä°ÅŸte CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan’ın tarihi Koronavirüsle Mücadele EÅŸgüdüm Toplantısı ardından yaptığı açıklamalar:
BÄ°LGÄ°LER VERDÄ°
Aziz milletim, deÄŸerli basın mensupları; insanlık tarihi boyunca her dönemde salgın hastalıklar ve tabii felaketler çok ciddi can kayıplarına yol açmıştır. Tarih kitaplarında Avrupa nüfusunun üçte biri ile üçte ikisi arasında bir bölümünün ölümüyle sonuçlanan salgın hastalıklardan söz ediliyor. Aynı ÅŸekilde kendi tarihimizde de Ä°stanbul nüfusunun yarısına yakınının hayatını kaybettiÄŸi salgınlarla ilgili bilgilere rastlıyoruz. Dünyada ağır sonuçları olan salgınlar aynı zamanda büyük siyasi sosyal ekonomik dönüÅŸümlerin de tetikleyicisi olmuÅŸtur. Osmanlı’nın Avrupa’nın fethi gibi insanlık tarihine damga vuran pek çok hadisede bunun izlerini görmek mümkündür.
DURUMU ANLATTI
Åžu anda dünyada insan ölümlerin yol açan hastalıklar arasında bu tür salgınların payı oldukça düÅŸüktür. Ancak önüne geçilmediÄŸi takdirde kitlesel ölümlere yol açma tehlikesi hala vardır. Özellikle son aylarda hep birlikte ÅŸahit olduÄŸumuz geliÅŸmeleri bu perspektiften deÄŸerlendiriyoruz. Ne tür sonuçlar ortaya çıkaracağını henüz bilemiyoruz. SanayileÅŸme ve bilgi devrimleriyle ÅŸekillenen bugünkü dünyanın nasıl bir geleceÄŸe evrileceÄŸini kestirmek ÅŸu anda zordur. Ancak artık hiçbir ÅŸeyin eskisi gibi gidemeyeceÄŸi de açıkça ortadadır. Küresel ekonomik, siyasi ve sosyal düzende köklü deÄŸiÅŸiklikler yaÅŸanması muhtemel yeni bir döneme giriyoruz. Türkiye’nin bu fotoÄŸrafı, özellikle kendi içinde avantajlı bir yerde durdurarak oraya bunu döndürmesi ÅŸart. Özellikle son 17 yılda ülkemizin temel hizmet alanlarında ve altyapısında gerçekleÅŸtirdiÄŸimiz büyük dönüÅŸüm sayesinde bu sürece olabilecek en hazırlıklı ÅŸekilde yakalanmıştır. Dengeli politikalar, özel sektörün üretim gücünü desteklerken, diÄŸer yandan eÄŸitim, saÄŸlık ve sosyal güvenlik gibi alanlardaki hizmetlerin kamu garantisiyle kesintisiz sürmesini saÄŸlamıştır.
FATURA AÄžIRLAÅžTI
BilindiÄŸi gibi yeni koronavirüs veya Kovid19 hastalığı ilk olarak 2019 Aralık ayında Çin’in Vuhan ÅŸehrinde tespit edildi. Ocak ayının birinci yarısında hastalığın tam teÅŸhisinin konmasının ardından ilk ölüm haberi geldi. Hastalık, Tayland, Japonya ve Amerika’da da görüldü. Ocak ayında da Çin yönetimi virüsün görüldüÄŸü ÅŸehirleri karantina alınmaya baÅŸladı. Kovid19 Avrupa’da ilk olarak 27 Ocak’ta Fransa’da tespit edildi. DSÖ, Ocak ayının sonunda acil durum ilan etmeye karar verdi. Åžubat ayı başında Çin’de ölümler hızla artarken; Avustralya, Kanada, Almanya, BAE, Vietnam, Filipinler gibi ülkelerden yeni vaka haberleri geldi. Yolcu gemilerinden sınır kapılarına, uçaklardan trenlere kadar tüm ulaşım araçlarında karantina tedbirleri yaygınlaÅŸtırılmaya baÅŸlandı. Åžubat 10’una gelindiÄŸinde teÅŸhis konulanların sayısı 40 bini geçerken, ölenlerin sayısı 1000’e yaklaÅŸtı. Ve SARS salgınındaki can kaybını geride bıraktı. Fransa, Güney Kore gibi Çin dışındaki ülkelerde ölümlerin baÅŸlamasıyla fatura ağırlaÅŸtı.
TÜRKÄ°YE ÖNLEMÄ°NÄ° ALDI
Türkiye en başından itibaren geliÅŸmeleri izlemiÅŸ, tedbirlerini de süratle alarak hayata geçirmiÅŸtir. Henüz iÅŸin çok başında 6 Ocak’ta bir operasyon merkezi, 10 Ocak’ta da Bilim Kurulu oluÅŸturarak geliÅŸmeleri an be an takibe aldık. 14 Ocak’ta Kovid19 hastalığı rehberini hazırlayarak herkesi tüm süreçlerle ilgili bilgilendirdik. 20 Ocak’tan itibaren Çin’in Vuhan ÅŸehri, Myanmar, Singapur, Tayland, Amerika, Rusya’dan gelen tüm yolcuları ülkemize giriÅŸte taramadan geçirmeye baÅŸladık. YÖK’ten ve 12 üniversiteden akademisyenlerden oluÅŸan Bilim Kurulu’nun tedbirlerini süratle hayata geçirilmesini temin ettik. 27 Ocak’ta DışiÅŸleri bakanlığımız seyahat uyarlarını yayınlamaya baÅŸladı.
NELER YAPILDI?
Çin’in Vuhan kentindeki vatandaÅŸlarımızı ülkemize getirerek karantinaya aldık. Karantina sonunda bu yolculardan hiçbirinde hamd olsun virüs çıkmadı. Riskli bölgelere yapılan tüm uçuÅŸlarda yolcuların termal kamerayla taranması ve uçakta bilgilendirilmesi iÅŸlemine geçtik. 3 Åžubat’ta Çin’e tüm uçuÅŸları durdurduk. AÅŸamalı olarak önlemleri geniÅŸlettik.
23 Åžubat’ta hastalığın ortaya çıktığı ve yayılmaya baÅŸladığı Ä°ran’dan ülkemize olan tüm hava, kara ve demiryolu geçiÅŸlerini kapattık.
27 Åžubat’ta Ä°ran, Irak ve Gürcistan’la olan 8 sınır kapımızda Sahra Hastaneleri kurduk.
29 Åžubat’ta Ä°talya ile ülkemiz arasındaki tüm yolcu trafiÄŸini durdurduk.
2 Mart’ta, umreden dönen herkesin saÄŸlık muayenesinden geçirilmesini kararlaÅŸtırdık ve vatandaÅŸlarımıza 14 günlük karantina kuralına uymalarını tavsiye ettik.
6 Mart’ta, son 14 gün içerisinde Ä°talya’da bulunan yabancı uyrukluların ülkemize giriÅŸini yasakladık, ülkemiz vatandaÅŸları için de 14 günlük evde karantina zorunluluÄŸu getirdik.
10 Mart’ta, SaÄŸlık Bakanımız, ülkemizde ilk defa, Avrupa’dan gelen bir vatandaşımızda KOVÄ°D-19 testinin pozitif çıktığı bilgisini kamuoyuyla paylaÅŸtı.
12 Mart’ta, ÅŸahsımın baÅŸkanlığında yapılan toplantıda, oldukça önemli tedbirler alarak, hemen uygulamaya geçirdik.
Bunlar arasında, okulların tatil edilmesi ve uzaktan eÄŸitime geçilmesi, kamu çalışanlarının yurt dışı görevlerinin ertelenmesi, spor müsabakalarının seyircisiz oynanması gibi hususlar da yer alıyordu.
VAKA SAYISINI ANLATTI
Altyapısı uygun Mesleki ve Teknik Anadolu Liselerimizi, dezenfektan ve cerrahi maske üretimi yapabilecek hale getirdik.
Uzaktan eÄŸitimi, hem internet, hem televizyon aracılığıyla vererek, tüm çocuklarımızın eriÅŸebilmesine imkân saÄŸladık.
Haziran ayında yapılacak Liselere GeçiÅŸ Sınavı ve üniversiteye giriÅŸ sınavının soru hazırlıkları da, tatil süreleri göz önünde bulundurularak yapılacaktır.
GeliÅŸmelere göre, bu sınavları da ileri bir tarihe ertelemeyi gündemimize alabiliriz.
13 Mart’ta, ülkemizdeki vaka sayısı 5’e çıktı.
Aynı gün, yine ÅŸahsımın baÅŸkanlığında yapılan kapsamlı bir toplantıda yeni kararlar aldık.
Almanya, Fransa ve Ä°spanya dâhil 9 Avrupa ülkesi ile olan havayolu ulaşımını durdurduk.
Hastanelere ziyaretçi sınırlaması getirdik.
KAMUYA Ä°LÄ°ÅžKÄ°N TEDBÄ°RLER
Kamuda çalışan hamilelere, süt izninde olanlara, engellilere ve 60 yaÅŸ üzeri personele 12 gün idari izin verdik.
Özel kreÅŸleri, gündüz bakımevlerini, özel çocuk kulüplerini tatil ettik.
Kışlalardaki askerlerin çarşı izinlerini durdurduk.
Ceza-infaz kurumlarındaki görüÅŸler ile nakillere ara verdik.
Acil olmayan duruÅŸmaların ve diÄŸer adli iÅŸlemlerin ertelenmesinin yolunu açtık.
Kültür-sanat faaliyetlerini Nisan sonuna kadar erteledik.
Ä°laçları rapora baÄŸlı yaÅŸlıların ve kronik hastalığı olanların, rapor süresi bitiminde hastaneye gitmeden ilaçlarını almaya devam edebilmelerine imkan tanıdık.
Nisan ayı sonuna kadar programlanan tüm ulusal ve uluslararası bilimsel faaliyetleri, açık-kapalı toplantıları, kongreleri, konferansları, askeri tatbikatları, bedelli askerlik celplerini tehir ettik.
Ä°hracatçılarımızın alınan önlemlerden etkilenmemesi için, gümrük kapılarında gereken her türlü tedbiri aldık.
Salgının yaygın olduÄŸu Ä°ran üzerinden yapılan Orta Asya ihracatlarının TIR güzergâhlarını Gürcistan ve Azerbaycan’a yönlendirdik.
Bakü-Tiflis-Kars demiryolundan yapılan seferleri günlük 2 bin 500 tondan 6 bin tona çıkartacak çalışmaları baÅŸlattık.
Ä°talya ve Fransa’ya yapılan Ro-Ro seferlerini, insan teması olmaksızın gerçekleÅŸir hale getirdik.
VatandaÅŸlarımıza fahiÅŸ fiyatlarla mal satmaya çalışan firmalara yönelik denetimleri yoÄŸunlaÅŸtırdık ve cezai müeyyideleri etkinleÅŸtirdik.
Ä°ÅŸ dünyasıyla, ortaya çıkan yeni durum karşısında alınabilecek tedbirleri sürekli istiÅŸare ettik ve çözümleri hızla hayata geçirdik.
14 Mart’ta, umreden dönen bir vatandaşımız yeni vaka olarak kayıtlara geçti.
15 Mart’ta, umreden dönen vatandaÅŸlarımızın, öÄŸrenci yurtlarında karantinaya alınması uygulamasını baÅŸlattık.
Sadece Ankara ve Konya’da, umreden dönen 10 bin 330 vatandaşımızı karantinaya aldık.
Bar, gazino, gece kulübü gibi eÄŸlence yerleri ile müze ve kütüphanelerin faaliyetlerini durdurduk.
Aynı gün, Avrupa’dan ve Amerika’dan gelen yeni vakaların belirlenmesiyle KOVÄ°D-19 teÅŸhisi konan hasta sayısı 18’e ulaÅŸtı.
16 Mart’ta uçuÅŸların durdurulduÄŸu ülkelerden gelen her vatandaşımızın 14 gün karantinada tutulmasını kararlaÅŸtırdık.
Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığımız, Cuma namazlarının ve vakit namazlarının cemaatle kılınmayacağını, herkesin namazını evinde veya isterse camide ferdi olarak eda edebileceÄŸini açıkladı.
RÄ°SK GURUBU ÖNLEMLERÄ°
Böylece, yaÅŸları sebebiyle en yüksek risk grubunda bulunan cami cemaatinin korunması konusunda önemli bir adım atmış olduk.
Ä°nsanların toplu olarak bulunduÄŸu kahvehane, kafe, sinema, tiyatro, konser salonu, düÄŸün salonu, hamam, spor salonu, internet kafe, kapalı çocuk oyun alanı, taziye evi gibi mekanların da faaliyetlerine geçici süreyle ara vermesini kararlaÅŸtırdık.
Genel kurullar ve eÄŸitim çalışmaları gibi insanların zorunlu olarak bir araya geldiÄŸi faaliyetleri de erteledik.
Hızlı sonuç veren KOVÄ°D-19 testlerinin yapıldığı laboratuvar sayısının 4’ten 16’ya çıkartılmasına karar verdik.
17 Mart’ta Ä°ngiltere ve Suudi Arabistan’ın da aralarında bulunduÄŸu 6 ülkenin daha ilavesiyle, uçuÅŸ yasağı koyduÄŸumuz ülke sayısı 20’ye ulaÅŸtı.
SaÄŸlık Bakanımız da, KOVÄ°D-19 teÅŸhisi konulan kiÅŸi sayısının 47’ye yükseldiÄŸini kamuoyuyla paylaÅŸtı.
FIRSAT VERÄ°LMEDÄ°
Dün itibariyle KOVÄ°D-19 teÅŸhisi konan hastalarımızın sayısı 98’e çıkarken, maalesef 89 yaşında bir vatandaşımızı da kaybettik.
Bu süreçte CumhurbaÅŸkanlığı ve bakanlıklar olarak aldığımız tedbirlere destek veren, ikazlara riayet eden, meseleye ahlaklı ve vicdanlı bir ÅŸekilde yaklaÅŸan herkese ÅŸükranlarımızı sunuyoruz.
Elbette bu süreçte, adeta virüs ülkemize gelmekte niye geç kaldı diye dizlerini dövenler, yalan haberlerle milletimizin moralini bozmaya, kaos çıkarmaya çalışanlar da çıktı.
Ama milletimizle birlikte, ülkemize yönelik her saldırıyı nasıl dirayet ve kararlılıkla göÄŸüslemiÅŸsek, bu sıkıntıyı da aynı ÅŸekilde karşıladık.
Ellerini ovuÅŸturarak bu virüsün ülkemizi esir almasını bekleyen muhterislere aradıkları fırsatı vermedik, vermeyeceÄŸiz.
Hem güvenlik güçlerimiz, hem adalet teÅŸkilatımız, hem de milletimiz bu tür provokasyonlara karşı teyakkuz halindedir.
Hep söylediÄŸimiz gibi Türkiye’nin en büyük gücü birliÄŸidir, beraberliÄŸidir, kardeÅŸliÄŸidir.
Allah’ın yardımı ve milletimizin desteÄŸiyle, bu sıkıntılı süreci de, bırakınız tökezlemeyi veya yıkılmayı, daha da güçlenerek atlatacağımıza tüm kalbimle inanıyorum.
Biz “önce insan” diyen bir medeniyetin, “insanı yaÅŸat ki devlet yaÅŸasın” diyen bir kültürün mensuplarıyız.
Bunun için aldığımız her tedbir, insanlarımızın hayatını ve geleceÄŸini korumaya yöneliktir.
Bu tür hastalıklar, pek çok insanın farkında olmadan virüse maruz kalması ve yine farkında olmadan virüsü baÅŸkalarına bulaÅŸtırmasıyla yayılıyor.
SaÄŸlıklı insanlar hastalığı rahatça atlatırken, herhangi bir rahatsızlığı olan, bağışıklık sistemi zayıf kiÅŸiler ölümcül sonuçlarla karşı karşıya kalabiliyor.
Henüz aşısı ve kesin tedavisi olmayan bu hastalıktan en iyi korunma yolu, virüsün bulaÅŸmasını engellemektir.
Alınan ve tavsiye edilen tedbirlerin tamamı, hem kendimizin, hem de diÄŸer insanların saÄŸlığını koruma amaçlıdır.
KOVÄ°D-19 hastalığından en iyi korunma yöntemi, herkesin kendi kendine alacağı tedbirlerdir.
Hiç kimse, bencilliÄŸi veya özensizliÄŸi sebebiyle, tüm toplumun saÄŸlığını tehlikeye atma hakkına sahip deÄŸildir.
Toplumun tamamının saÄŸlığı ve huzuru için bireyler olarak her birimizin fedakârlıkta bulunma sorumluluÄŸu vardır.
Dünyadaki diÄŸer ülkeler gibi Türkiye’deki tedbirler de, salgın riski ortadan kalkana kadar geçici olarak uygulanacaktır.
"3 HAFTAYLA SINIRLI TUTABÄ°LÄ°RÄ°Z"
Açıklanan tedbirlere hep birlikte hassasiyetle riayet edersek, evde kalma süresini 3 haftayla sınırlı tutabiliriz.
Bu süreçte en çok hassasiyet göstermemiz gereken husus, bireysel temizliÄŸimize ve diÄŸer insanlarla olan mesafemize dikkat etmektir.
Bilim insanları, KOVÄ°D-19 virüsüne karşı en etkili tedbirin temizlik olduÄŸu konusunda hemfikirdir.
Hem inancımızda, hem kültürümüzde, kalp temizliÄŸi yanında vücut temizliÄŸi, hane temizliÄŸi, çevre temizliÄŸi de çok büyük önem taşır.
TemizliÄŸin imandan geldiÄŸi öÄŸüdüne uygun ÅŸekilde, günde 5 vakit elini, yüzünü, aÄŸzını-burnunu, kollarını, başını, ayaklarını yıkayan kiÅŸi, Ä°slami olarak da, tıbbi olarak da en ideal temizliÄŸi yapan kiÅŸidir.
Kültürümüzde musafahalaÅŸmak, sarılmak, küçüklerin yüzlerinden, büyüklerin ellerinden öpmek elbette önemli bir yer tutar.
Zira sevgisini dokunarak göstermeyi seven bir milletiz.
Ancak, yaÅŸadığımız süreç, bir müddet buna ara vermemizi gerektiriyor.
Salgın tehlikesi tamamen ortadan kalkana kadar, sevgimizi yüreÄŸimizle göstermekle ve dilimizle ifade etmekle yetineceÄŸiz.
HERKESE GÖREV DÜÅžÜYOR
Bu süreçte en büyük görev, fert fert milletimize düÅŸüyor.
Milletimin her bir ferdinden ricam, KOVÄ°D-19 tehdidi geçene kadar, mümkün olduÄŸu kadar evlerinden çıkmamalarıdır.
Kontrol altında tutamayacağımız her türlü temas, bizi virüs taşıyıcısı haline getirebilir.
Kendimiz zarar görmesek de, taşıdığımız virüsü, Allah muhafaza, sevdiklerimize bulaÅŸtırarak, hastalanmalarına, hatta ölümlerine yol açabiliriz.
Sosyal mesafeyi ne kadar korur ve sosyal hareketliliÄŸi ne kadar azaltırsak, virüsün yayılma hızını, dolayısıyla yol açtığı tehdidi o derece düÅŸürürüz.
Toplu ulaşım araçları ve kapalı mekânlar baÅŸta olmak üzere, insanların çok yakın mesafede bulundukları, ortak kullanıma açık her yer, virüsün potansiyel yayılma alanlarıdır.
Herhangi bir ÅŸekilde virüse maruz kalmış tek bir kiÅŸinin, ikazları dinlemeyip, gereksiz yere dışarıda dolaÅŸması halinde, gün içinde yüzlerce kiÅŸiye bunu bulaÅŸtırma ihtimali vardır.
Hâlbuki vakit, gönlümüzce gezme deÄŸil; tedbir, tefekkür, tevekkül, okuma, dinginlik vaktidir.
Vakit; yapabileceÄŸimiz her ÅŸeyi evimizden yapma, dış dünya ile fiziki irtibatımızı asgariye indirme vaktidir.
Vakit; sevdiklerimiz baÅŸta olmak üzere, toplumun tamamı için kendimizden fedakârlık etme vaktidir.
Altını çizerek bir kez daha tekrarlıyorum:
"EVDEN ÇIKMAYIN”
Mecburiyeti olmayan hiçbir vatandaşımız, tehdit ortadan kalkana kadar, evinden çıkmamalı, kimseyle temas etmemelidir.
Ä°ÅŸlerine giden vatandaÅŸlarımız, mesai bitimiyle birlikte hemen evlerine dönmeli, kapıdan girer girmez de, kimseyle temas etmeden ilk iÅŸ sabunla ellerini, yüzünü yıkamalıdır.
Ä°ster kamu, ister özel olsun tüm iÅŸyerlerinde de virüsün yayılma ihtimalini en aza indirecek tedbirlerin tamamı alınmalıdır.
Çocuklarımızdan, dışarıya çıkmadan evde kitap okuyarak, derslerine çalışarak vakitlerini deÄŸerlendirmelerini istiyoruz.
En büyük risk grubunu oluÅŸturan yaÅŸlılarımızın, sadece evden çıkmamakla yetinmeyerek, bir süre, ailenin dışarıyla irtibatı olan diÄŸer fertleriyle de mesafeli ÅŸekilde hayatlarını sürdürmeleri daha doÄŸru olacaktır.
Kimi Avrupa ülkelerinin, dezavantajlı grupları, özellikle de yaÅŸlıları adeta gözden çıkartan anlayışlarına asla katılmıyoruz.
Tam tersine bizim kültürümüzde, yaÅŸlılarımızı el üstünde tutmak, dünya ve ahiret saadetinin temel ÅŸartlarından biri olarak kabul edilir.
Bunun için yaÅŸlılarımızı koruyacak ve kollayacağız.
Bilim Kurulumuzun önerisiyle, önce Ä°stanbul ve Ankara’da baÅŸlatılacak bir çalışmayla, 65 yaÅŸ üzerindeki tüm yaÅŸlılarımıza koruyucu maske ve kolonya dağıtacağız.
MAAÅžLARINI EVDE ALABÄ°LECEK
Yalnız yaÅŸayan 65 yaÅŸ üzeri vatandaÅŸlarımızın ihtiyaçlarının karşılanmasında, devlet kadar, yakınlarına ve komÅŸularına da görev düÅŸüyor.
Bu insanlarımıza hep birlikte yardımcı olarak, süreci suhuletle geçirmelerini temin etmeliyiz.
Kamu bankalarımız 76 yaÅŸ üzeri emeklilerimizin maaÅŸ ödemelerini, istelerse evlerinde yapacaklar.
Huzurevlerimizdeki doktor sayısını da artırarak, yaşlılarımızın sağlığını daha yakından takip edeceğiz.
Bir diÄŸer önemli konu, saÄŸlık sistemimizi güçlü bir ÅŸekilde ayakta tutmaktır.
Bunun için, saÄŸlık kuruluÅŸlarımızın üzerine binecek yükü hafifletmemiz gerekiyor.
VatandaÅŸlarımızdan, hayati olmayan saÄŸlık sorunlarına, mümkün olduÄŸu kadar aile hekimleri vasıtasıyla çözüm aramalarını özellikle rica ediyorum.
Unutmayınız, salgın hastalık durumlarında hastaneler, aynı zamanda virüs bulaÅŸma ihtimali en yüksek yerler haline gelmektedir.
Yüksek ateÅŸ, kuvvetli öksürük ve nefes darlığı gibi hastalık belirtileri ortaya çıkan vatandaÅŸlarımız ise, paniÄŸe kapılmadan, öncelikle SaÄŸlık Bakanlığımızın ALO 184 hattını aramalıdır.
Buradan yapılacak yönlendirmeye göre hareket edilmesi halinde, saÄŸlık kurumlarımızdan en yüksek verimle istifade edebiliriz.
Bu vesileyle takdire ÅŸayan bir fedakarlıkla ve sabırla görev yapan tüm saÄŸlık personelimize ÅŸükranlarımı sunuyorum.
YaÅŸadığımız bu kritik süreçte, gıda, temizlik, su, iletiÅŸim ve diÄŸer temel ihtiyaçların kesintisiz devam ettirilebilmesi için üretimden lojistiÄŸe kadar her türlü tedbiri aldık, alıyoruz.
KOVÄ°D-19 hastalığına karşı aşı ve ilaç geliÅŸtirme çalışmalarını da tüm hızıyla devam ettiriyoruz.
Ar-Ge çalışmalarını yürüten Sanayi ve Teknolojimiz Bakanlığımız, bu konudaki tüm önemli araÅŸtırmacıları ve kurumları bir araya getirdi.
Tanı kiti konusunda çok iyi bir üretim potansiyelimiz var.
Önceki gün Almanya, Fransa, Ä°ngiltere liderleriyle, dün de Ä°talya BaÅŸbakanı ile yaptığımız telefon görüÅŸmesinde, ülkemizin bu salgın hastalık konusunda muhataplarına yapabileceÄŸi katkıları da ele aldık.
Salgın ilk baÅŸladığında Çin’e de tıbbi malzeme desteÄŸi vermiÅŸtik.
Aynı ÅŸekilde Türkiye olarak biz de bu ülkelerin tecrübelerinden istifade edeceÄŸiz.
Ülkemizin bayrak taşıyıcı kurumu olan Türk Hava Yolları, hem dünyanın çeÅŸitli yerlerindeki vatandaÅŸlarımızın ailelerine kavuÅŸturulması, hem de kargo taşımacılığını kesintisiz sürdürerek temel ihtiyaçların karşılanması konusunda çok büyük gayret gösterdi.
EKMONOMÄ°K BÄ°R SÜREÇ
Özellikle yaÅŸadığımız sürecin ekonomimize, piyasaya, üretime, istihdama olumsuz etkisini azaltmak amacıyla, çok önemli kararlar aldık.
Esasen, hastalığın çıktığı ilk günden itibaren arkadaÅŸlarımız sürecin, diÄŸer boyutlarının yanısıra ekonomik etkilerini yakından takip ediyorlar.
Ülkelerin aldığı önlemleri, yaÅŸanan ekonomik türbülansa karşı geliÅŸtirdikleri yöntemleri tek tek analiz ediyorlar.
Ekonomi yönetimimiz ve ilgili kurumlarımız, tüm iÅŸ dünyasının taleplerini ve ön görülerini toplayarak, hazırlıklarını yaptı.
Karşımızdaki fotoÄŸrafa göre bir yol haritası hazırladık.
Son yıllarda ekonomimizi hedef alan saldırılara karşı verdiÄŸimiz mücadele sayesinde, küresel türbülanslara karşı güçlü bir bağışıklık sistemi geliÅŸtirdik.
Åžimdi bu 2 aylık direnme sürecini de en iyi ÅŸekilde atlatacağımıza inanıyoruz.
Daha önce örneÄŸi görülmemiÅŸ bir süreç yaşıyor olduÄŸumuz için, hasarın boyutları kestirilemiyor.
Bunun için bizim tüm senaryolara hazırlıklı olmamız gerekiyor.
Ancak, bu dönemde de geliÅŸmekte olan ülkeler arasında pozitif ayrışan bir ülke konumunda bulunduÄŸumuz bir gerçektir.
Hindistan Borsası’nın yüzde 18, Japonya’nın yüzde 20, Amerika’nın yüzde 21, Ä°ngiltere’nin yüzde 22, Almanya’nın 26, Ä°talya’nın yüzde 32 deÄŸer kaybettiÄŸi 28 Åžubat-16 Mart tarihleri arasında, bizim kaybımız yüzde 17’de kaldı.
Aynı tarihlerde Türk Lirası olarak da, geliÅŸmekte olan ülkelerin hepsinden daha iyi bir direnç gösterdik.
Åžimdi ekonomimiz için koruma kalkanı olacak bir paketi devreye alıyoruz.
Dün Merkez Bankamız piyasalar açısından oldukça önemli bazı adımları atarak, likidite sıkıntısı yaÅŸanmayacağının garantisini ortaya koydu.
Bu kapsamda Merkez Bankamız, ihracatçımız için de çok önemli uygulamalar baÅŸlattı.
Nisan, Mayıs ve Haziran ayı vadeli açık reeskont kredi anapara ve faiz ödemeleri Ekim, Kasım ve Aralık aylarına ertelenerek, azami vade 1 yıl uzatıldı.
Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında vadesi dolan reeskont kredilerinin taahhüt kapama süresi de yine 1 yıl uzatıldı.
Böylece, ihracatçımız bu süreçteki belirsizliÄŸi böylece rahat bir ÅŸekilde atlatabilecek.
En büyük önceliÄŸimiz üretim ve istihdamın sekteye uÄŸramamasıdır.
TEDBÄ°RLERÄ° AÇIKLADI
Birazdan açıklayacağımız paketteki imkanlardan istifade edecek firmalar için ön ÅŸartımız, istihdam kaybına yol açmamalarıdır.
Finansal kurum ve kuruluÅŸlarda kredi limiti olan firmaların, likidite ve nakit ihtiyacına yönelik taleplerinin hızlıca karşılanması, ayrıca kredi limitlerinin kullandırılmasında kısıtlamaya gidilmemesi önemlidir.
Finans kuruluÅŸlarından, bu ortamda istihdamın muhafazası ve ekonomik büyümenin sürdürülmesi için kredi ÅŸartlarının esnetilmesine yönelik adımlar bekliyoruz.
Tüm finans kuruluÅŸların; kredi geri çağırma, mevcut kredi limitini kullandırmama, fiyat artırma, teminat ÅŸartlarını zorlaÅŸtırma uygulamalarından özenle kaçınmasını istiyoruz.
Bunun yanında, kurumsal firmaların, KOBÄ°’lerin, bireysel kesimin, geçici iÅŸ ve ciro kaybı veya benzeri nedenlerle gelir kaybı yaÅŸayanların, kredi borçlarıyla ilgili taksit, öteleme, yapılandırma, düzenleme taleplerine süratle ve olumlu cevap verilmelidir.
Türkiye Bankalar BirliÄŸinin bu konuda aldığı tavsiye kararına, tüm finans kuruluÅŸlarının uyacağına inanıyoruz.
Biz de bu süreci yakından takip edeceÄŸiz.
Ekonomik Ä°stikrar Kalkanı adını verdiÄŸimiz bir paketle, KOVÄ°D-19 salgınının etkilerini azaltmak için toplamda 100 milyar liralık bir kaynak setini devreye alıyoruz.
Ä°ÅžTE O TEDBÄ°RLER
Bu çerçevede devreye sokacağımız tedbirler ÅŸunlardır:
1- Perakende, AVM, Demir-Çelik, Otomotiv, Lojistik-Ulaşım, Sinema-Tiyatro, Konaklama, Yiyecek-Ä°çecek, Tekstil-Konfeksiyon ve Etkinlik-Organizayon sektörleri için Muhtasar ve KDV tevkifatı ile SGK primlerinin Nisan, Mayıs ve Haziran ödemelerini 6’ÅŸar ay erteliyoruz.
2- Konaklama vergisini Kasım ayına kadar uygulamayacağız.
3- Otel kiralamalarına iliÅŸkin irtifak hakkı bedelleri ve hasılat payı ödemelerini Nisan, Mayıs ve Haziran ayları için 6 ay süreyle erteledik.
4- Ä°ç havayolu taşımacılığında 3 ay süreyle KDV oranını yüzde 18’den yüzde 1’e indiriyoruz.
5- KOVÄ°D-19 salgınıyla ilgili tedbirlerden etkilendiÄŸi için nakit akışı bozulan firmaların bankalara olan kredi anapara ve faiz ödemelerini asgari 3 ay öteleyecek ve gerektiÄŸinde bunlara ilave finansman desteÄŸi saÄŸlayacağız.
6- Ä°hracattaki geçici yavaÅŸlama sürecinde kapasite kullanım oranlarının korunması amacıyla ihracatçıya stok finansmanı desteÄŸi vereceÄŸiz.
7- Bu dönemde iÅŸlerinin olumsuz etkilendiÄŸini beyan ederek talepte bulunan esnaf ve sanatkârların Halkbank’a olan kredi borçlarının, Nisan, Mayıs ve Haziran anapara ve faiz ödemelerini 3 ay süreyle ve faizsiz olarak erteleyeceÄŸiz.
8- Kredi Garanti Fonu limitini 25 milyar liradan 50 milyar liraya çıkartacak, kredilerde önceliÄŸi geliÅŸmelerden olumsuz etkilendiÄŸi için likidite ihtiyacı oluÅŸan ve teminat açığı bulunan firmalar ile KOBÄ°’lere vereceÄŸiz.
9- VatandaÅŸlarımız için uygun ve avantajlı ÅŸartlarda sosyal amaçlı kredi paketleri devreye alınmasını teÅŸvik edeceÄŸiz.
10- 500 bin liranın altındaki konutlarda kredilendirilebilir miktarını yüzde 80’den yüzde 90’a çıkartacak, asgari peÅŸinatı yüzde 10’a düÅŸüreceÄŸiz.
11- Virüsün yayılmasına karşı alınan tedbirlerin etkisiyle Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında temerrüde düÅŸen firmaların kredi siciline “mücbir sebep” notu düÅŸülmesini saÄŸlayacağız.
12- Asgari ücret desteÄŸini devam ettireceÄŸiz.
13- Mevzuatımızdaki esnek ve uzaktan çalışma modellerinin daha etkin hale getirilmesini temin edeceÄŸiz.
14- Kısa Çalışma ÖdeneÄŸini devreye alacak, bundan faydalanmak için gereken süreçleri kolaylaÅŸtırılacak ve hızlandırılacağız. Böylece faaliyetine ara veren iÅŸyerlerindeki iÅŸçilere geçici bir gelir desteÄŸi verirken, iÅŸverenlerin de maliyetini azaltmış olacağız.
15- En düÅŸük emekli maaşını 1.500 liraya yükseltiyoruz.
16- Emeklilerin bayram ikramiyesini Nisan ayı başında ödüyoruz. Yine emeklilerimizin maaÅŸ promosyon ödemelerinin de, ÅŸubelere gitmelerine gerek kalmaksızın, doÄŸrudan hesaplarına yatırılmasını saÄŸlıyoruz.
17- Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığımızın belirlediÄŸi kriterlere göre ihtiyaç sahibi ailelere yapılacak nakdi yardımlar için ilave 2 milyar liralık bir kaynak ayırıyoruz.
18- Ä°stihdamdaki sürekliliÄŸi temin etmek amacıyla 2 aylık telafi çalışma süresini 4 aya çıkartıyoruz.
19- Küresel tedarik zincirlerindeki aksama ihtimaline karşı hem üretimde, hem de perakende de belirlediÄŸimiz önceliklere göre alternatif kanallar geliÅŸtireceÄŸiz.
20- Tek başına yaÅŸayan 80 yaÅŸ üstü yaÅŸlılarımız için, sosyal hizmet ve evde saÄŸlık hizmetlerinden oluÅŸan periyodik takip programını devreye alıyoruz.